Narozprávala: Nikola Mitrášová
Naďa Husárová (Klub mladých rómskych autorov)
Andro romano taboris the andro gav pes užarelas pro lošado čiro – čhavoreskero uľipen. Andro jekh ďives the andre jekh ora andro taboris, Barvali uľila e čhaj Šukar u andro gav la barvaľa gadžake e čhaj Agnes. Andro Barvali sas e čhaj šukar sar e princezna. Sas la šukar muj sar ľaľija, o vušta lole sar rat, o jakha belave sar zegos u o bala somnakune sar khameskeri žara. U e čhaj la barvaľa gadžakeri sas džungaľi, e cipa la sas kaľi sar romaňa džuvľa, o jakha kale sar angara, the o bala la sas sar havranos. Aľe sas la baro talentos pro giľavipen the pro kheľiben. Paš o kheľiben pes ľidžalas sar e vila. La Šukarake iriďinenas savore čhaja andro taboris u andro gav o nipi la Agnesatar asanas, hoj dičhol avri sar romaňi. Jekh tosara e Agnes pes prephirkerelas u arakhľa pes le rakľijenca andre lakere berša. „Rakľijale, kaj tumen avri kidľan? phučľa lendar e Agnes kedvešnones. Tel o danda lake odphende: „Ča avka pes prephirkeras.“ „Šaj pes pridav?“ mangľa len e Agnes. O rakľija la odmarde u pal o dumo e Agnes šunďa, sar latar asanas: „Ta na, mek oda, kaj amenca te prephirkerel pes. Mi džal kijo Roma. Sem dičhol avri sar romaňi. Ha – ha – ha.“ E Agnes sas bijo radišagos. Igen la oda dukhalas. „Soske mušinav te avel ajsi kaľi?“ gondoľinďa peste. Phenďa peske, hoj džala andro romano taboris u dikhela, sar penge dživen o Roma. Avľa andro taboris, bešľa peske pro bar u šunelas, sar penge o terne čhaja giľavkeren. Adaj la dikhľa e Šukar u avľa ke late. „Save taboristar sal u sar tut vičines? Me tut mek adaj na dikhľom,“phučľa e Šukar. „Dičhol avri sar princezna,“ gindinďa peske e Agnes, sar dikhľa la Šukar. „Vičinav man Agnes u na som romaňi.“ asabnaha phenďa e Agnes. „Som andal o gav u bešav pašes paš o malmos.“ „Lačhes! Te imar sar adaj, ta av maškar amende,“ vičinďa la e Šukar. E Agnes pes thoďa kijo čhaja u sikhľiľa vajkeci romene giľa. Akorestar e Agnes the e Šukar sle bare amala. Ďives so ďives phirelas e Agnes andro taboris, kaj te el khetane la Šukaraha. E Agnes giľavelas the khelelas khetane le čhajenca u o Roma pes na džanenas te dodikhel pre lakere loke kheľibnaskere čalavibena u poravenas o jakha pre lakero harangošno hangos. „Ala rakľa hin amaro temperamentos, sar te elas amari. Hiňi kaľi, giľavel sar o čiriklo u amare kheľibena džanel feder sar o romane čhaja,“ phende o Roma. La Agnesakeri daj kamľa te džanel, kaj phirel lakeri čhaj sako ďives. Phenďa peske, hoj pal e Agnes džala. Paldiloste peske pakinďa ando khosno o bokeľa u kidľa pes avri andro taboris. Lakeri daj džalas lokes pal late, aľe e čhaj olestar na džanelas. E Agnes džanelas, hoj lakeri daj na kamel le Romen imar the vašoda, bo lakeri čhaj dičhol avri sar jon u savore andro gav latar asanas. „Lačho ďives, Šukar!“ paľikerďa e Agnes. E Šukar la kedvešnones paľikerďa. „Imar tut užarav, Agnes“. Anďom tumenge vajkeci bokeľa, save pekľa miri daj,“ diňa e Agnes le čhajenge o bokeľa, save sig chale u thode pes andro kheľiben. E Agnes lenge giľavelas. Andre oda bašaviben lenge chuťila la Agnesakeri daj u kezdinďa te vičinkerel. „Agnes, sar oda hoj sal adaj? Devla, sem jon hine Roma! Imar the dža adarig khere!“ „Na!“ vičinďa e Šukar u chudľa la Agnes vastestar. „Soske našťi avel e Agnes amenca? Ňič nalačho lake na keras. Na sam nalačhe u ke amende nane hamišagos, sar ke tumende. Tumara čha iľam maškar peste u rado la dikhas. So kerde o gadže andal o gav? Asanas latar, u odčhide la pestar, he te joj našťi vašoda, sar avri dičhol. Ňiko andal o gav lake na phenďa kedvešno lav. Amen samas ke late kedvešne u amalinahas pen laha. Soha sam goreder sar tumen?“ Akor la Agnasakeri daj dikhelas pre Šukar u igen kamelas, kaj lakeri čhaj te avel ajsi šukar sar joj. Šunďa avri la Šukar u achaľiľa, hoj hin la čačo, no the avka iľa la Agnes u gele khere. Sas tosara u e Šukar peskera daha gele andro gav te žobrinel. Na džanenas, hoj avle the andro la Agnasakera dakero kher. Joj avľa avri u sar len dikhľa, tradľa len avri the džungales lenge čhivkerďa. E Barvali laha vaš oda pes chudľa te vesekedinel. E Agnes the e Šukar pes chudle vastendar u kamenas, kaj lengere daja te preačhen pes te vesekedinel. E Šukar čumidľa la Agnes u ada sar o džuvľa dikhle, sle so duj olestar naužarde. Achaľile, hoj hijaba pen vesekedinen u preačhile oleha. Pal o trin ďivesa le Romen andro taboris sas baro inepos, savo pes ľikerelas ča jekhvar beršeste. E Šukar vičinďa la Agnes u jekhetane laha avľa the lakeri daj. E Agnes lenge chudľa te giľavel u savore la bares šunenas. Andre oda lakeri daj irzinďa baro baripen pre peskeri čhaj u sas rado, savi hiňi lakeri čhaj. Imar na kamelas, kaj te avel aver, vaj te avel šukareder. „Miri čhaj hiňi nekfeder, ajsi savi hiňi“ gondoľinďa peste. Sas rado, hoj ipen paš o Roma arakhľa peskere amalen, vašoda furt buter u buter chudelas te dikhel, hoj o Roma nane nalačhe, sar pes pal lende pal caľi luma vakerel. Jon rado dikhen savore manušen, he te hine aver. Hin len baro jilo pherdo kamľipnaha the lačhibnaha. The te pen vesekedinen, vaj varekana marel, džanen pen sig te lačhol avri the savoro penge te odmukhel. E barvaľi gadži andal o gav imar šoha na bajinelas, hoj lakeri čhaj pes bavinel le Romenca u chudľa pes lenca the joj te amalinel. E Šukar the e Agnes sle igen bachtale, hoj lenge imar ňiko na braňinela te aven jekhetane.
khameskeri žara – slnečný lúč, na dzekaha – s nechuťou, kheľibnaskero čalavibena – tanečné pohyby
ADAMOVÁ, I. – ADAM, G. 2015. Rozprávky v slovenskom a rómskom jazyku. Bratislava: ŠPU, 2015. s. 58-61. ISBN 978-80-8118-157-3. https://www.statpedu.sk/files/articles/nove_dokumenty/projekty/eea_grants/rozpravky-slovenskom-romskom-jazyku.pdf